Các chiến thuật bóng đá nổi tiếng đã và đang thay đổi dần vai trò của các cầu thủ, mang đến một cuộc cách tân mới trong môn thể thao vua. Các huấn luyện viên sẽ sử dụng sơ đồ chiến thuật để tạo ra hướng tấn công – phòng ngự hợp lý nhất. Tham khảo bài viết để tìm hiểu chi tiết về các chiến thuật bất bại được các đội bóng sử dụng nhé.
Mục lục
1. Chiến thuật Tiki Taka
Lối đá Tiki Taka không xuất phát từ một chiến thuật gia hay nhóm cầu thủ nào mà ra đời bởi một nhà bình luận thể thao kiêm nhà báo – Andres Montes. Sau đó, Luis Aragones là người mở đầu cho lối chơi Tiki Taka. Ông đã mang chiến thuật đến gần hơn với sân cỏ, phát triển lối chơi trong vòng 4 năm và ghi dấu ấn trong các kỳ Euro, World Cup.
Trong những năm Pep Guardiola dẫn dắt Barcelona (giai đoạn 2008 – 2012), chiến thuật Tiki Taka cũng tiệm cận tới độ hoàn hảo. Lối chơi đã đào tạo ra lứa cầu thủ thế hệ vàng như Messi, Puyol, Iniesta,… Thời điểm đó, hễ đội chủ sân Camp Nou ra sân chắc chắn sẽ giành chiến thắng.
Chiến thuật Tiki Taka yêu cầu cao các cầu thủ phải di chuyển với tần suất liên tục. Cầu thủ không được để bóng chết trong chân, phải liên tục luân chuyển bóng bằng cách chuyền cho đồng đội. Điều này sẽ gia tăng thời gian kiểm soát bóng và gây áp lực lên hàng phòng thủ của đối phương.
Các cầu thủ sẽ tập trung tại khu vực giữa sân, bố trí thành hình đa giác. Các chân sút liên tục chuyền bóng cho nhau bằng các đường chuyền ngắn và chạy chỗ. Khi hàng phòng ngự của đối phương bị đẩy lên cao, đội bóng tận dụng sơ hở này để lên đường chọc khe, tấn công bất ngờ.
Tùy vào mục đích và năng lực của đội bóng mà chiến thuật Tiki Taka được áp dụng trong các đội hình khác nhau. Phổ biến nhất là đội hình 4-3-3, 3-4-3, một số biến thể khác như 4-3-1-2, 3-4-1-2,…
Quy tắc 6 giây là điều bất thành văn trong Tiki Taka, bởi trong vòng 6 giây, nếu bạn mất phải bóng thì phải giành lại lập tức hoặc cản đường đi của bóng. Nếu qua 6 giây, bóng vẫn nằm trong chân đối phương thì lập tức tiến hành kèm người 1 – 1 để lấy lại bóng. |
2. Chiến thuật Gegenpressing
Sự ra đời của chiến thuật Gegenpressing là một ẩn số, đến nay không ai biết cụ thể chiến thuật xuất hiện từ lúc nào. Có thể là lúc Jurgen Klopp từ giã sự nghiệp bóng đá, sau đó chuyển hướng công tác tại Mainz 05 – nơi ông đưa đội bóng tiếp cận với sân chơi cao nhất ở Đức. Chiến thuật được biết đến nhiều hơn khi ông đến Borussia Dortmund.
Chiến thuật Gegenpressing yêu cầu các cầu thủ phải giữ được cự ly đội hình tốt. Bên cạnh phát huy vai trò riêng trên từng khu vực tranh chấp, các cầu thủ phải chơi đủ gần nhau để có thể hỗ trợ nhau giành lại quyền kiểm soát bóng.
Để cướp bóng từ đối thủ, quy tắc 5 giây được áp dụng triệt để. Trong vòng 5 giây, các cầu thủ phải lại lấy được bóng khi mất quyền kiểm soát. Nếu thành công, tận dụng sơ hở về hệ thống phòng ngự của đối phương để tổ chức phản công nhanh. Nếu không thành, họ phải lập tức chuyển về sơ đồ phòng ngự.
Chiến lược được thiết lập theo các cách sau đây:
- Định hướng con người: Chiến thuật 1 kèm 1 được áp dụng triệt để trong tình huống này. Cầu thủ đối phương sẽ bị vây sát quyết liệt, việc mất bóng chỉ là vấn đề thời gian.
- Định hướng thời gian: Tổ chức phong tỏa triệt để đối phương, đảm bảo một người lấy bóng, một người áp sát đối thủ, những người còn lại tạo nên một không gian kín kẽ.
- Định hướng khoảng cách: Các cầu thủ được bố trí xen kẽ đội bạn để có thể dễ dàng áp sát cướp bóng và bắt bài đường chuyền của đối thủ.
- Định hướng bóng: Khi mất bóng, các cầu thủ xung quanh lao vào để cướp. Tuy nhiên, các thiết lập này lại dễ làm mất kết cấu của đội hình nhanh chóng.
3. Chiến thuật Taca Dada
Taca Dada là lối chơi tạt cánh đánh đầu bắt nguồn từ nước Anh. Chiến thuật tuy đơn giản, thậm chí rất dễ bị đối phương bắt bài nhưng hiệu quả mang lại là không thể phủ nhận.
Trong quá khứ, Real Madrid là đội bóng duy nhất lựa chọn lối chơi độc đáo này. Họ biến hóa Taca Dada thành lối chiến thuật sắc bén, lợi hại nhờ vào cánh cầu thủ hậu vệ có khả năng tạt bóng tốt như Marcelo, Carvajal. Ngoài ra, khả năng không chiến của Ronaldo, Ramos cũng được phát huy triệt để.
Chiến thuật Taca Dada rất có lợi cho các tiền vệ cánh và các cầu thủ có khả năng tạt cánh và đánh đầu tốt. Cách chơi này được sử dụng phổ biến trong các đợt lên bóng tấn công. Chỉ với đường chuyền chính xác cho đồng đội ở trên, việc ghi bàn bằng cú đánh đầu hiểm hóc là không hề khó.
Ngoài ra, lựa chọn khu vực tạt bóng cũng gia tăng độ uy hiếp cho khung thành đối phương. Do đó, những cầu thủ có khả năng chọn vị trí tốt và chơi đầu tốt để đón nhận các quả tạt bóng là điều vô cùng cần thiết.
Lối chơi Taca Dada được các chiến thuật gia áp dụng phổ biến qua các đội hình như sau:
- Đội hình 4-2-1-3: Các cầu thủ cần phối hợp nhịp nhàng trong các đợt lên bóng, đặc biệt ở khu vực trung tâm và khu vực vòng cấm của đối thủ. Các tiền đạo nhanh chóng bắt lấy bóng từ các pha tạt cánh, sau đó dứt khoát sút bóng ghi bàn. Trong quá trình chơi, cầu thủ cần chú ý đến phạm vi phòng thủ và chủ động dàn trải để tránh bị rối loạn đội hình.
- Đội hình 4-2-2-1-1: Đội hình được đánh giá khá đơn giản, dễ vận dụng nhưng lại là khắc tinh của nhiều đội bóng. Để bố trí phòng thủ hiệu quả, đội bóng sẽ giữ biên độ gần để giúp phạm vi phòng thủ co cụm lại. Như vậy, các cầu thủ sẽ dễ dàng hỗ trợ cho nhau trong mỗi đợt lên bóng của đối phương.
4. Chiến thuật WM
Chiến thuật WM được đánh giá là cuộc cách mạng thứ 2 làm thay đổi tư duy chơi bóng và tạo nền tảng cho chiến thuật bóng đá sau này. Người đặt nền móng cho sự ra đời của chiến thuật là hai người ở hai châu lục khác nhau là Flavio Costa – chiến lược gia người Brazil và Bela Guttmann – chiến lược gia nổi tiếng người Hungary.
Đặc trưng của chiến thuật WM là cầu thủ phòng ngự sẽ lùi vào sâu khung thành. Cầu thủ này có nhiệm vụ như một trung vệ thời hiện đại, chỉ đảm nhận chức năng phòng thủ. Tuy nhiên, cầu thủ này phải có khả năng không chiến tốt, phán đoán tình thế linh hoạt để triệt để loại bỏ các đường bóng của đối thủ.
Hai cầu thủ trên hàng phòng ngự thu hồi bóng cũng tham gia vào các pha phát động tấn công. Cầu thủ cánh cũng phải chạy về bảo vệ khung thành nếu mất bóng, chỉ có một tiền đạo chính và hai cầu thủ chạy biên dâng cao ở hai bên. Sự thay đổi này đã tạo ra đội hình 3-2-2-3 ( còn gọi là WM). Từ đó tăng hệ thống phòng ngự và tăng cường sức công phá của tuyến giữa.
5. Chiến thuật Joga Bonito
Dựa trên hệ thống trò chơi của Brazil và Bồ Đào Nha, Joga Bonito có nghĩa là một trò chơi Nice trong tiếng Bồ Đào Nha. Tài năng và kỹ thuật chơi bóng là tiêu chí được đề cao trong chiến thuật này.
Điểm đặc biệt quan trọng của chiến thuật là các cầu thủ sử dụng cổ chân tốt và đòi hỏi kỹ năng kiểm soát bóng tốt. Những chân sút vàng như Ronaldinho, Ronaldo, Roberto Carlos, Rivaldo là tên tuổi điển hình của lối chơi này.
6. Chiến thuật Parking Bus
Parking Bus (Tạm dịch: Dựng xe buýt) là chiến thuật phòng ngự trứ danh, được biết đến rộng rãi khi HLV Jose Mourinho cầm quân Chelsea năm 2004.
Chiến thuật tập trung vào hệ thống phòng ngự chắc chắn với việc bố trí nhiều cầu thủ trong vùng cấm địa khi bị mất bóng. Trong đó, chiến lược xe buýt 2 tầng (dạng sơ đồ 4-1-4-1) dàn xếp vị trí các cầu thủ khá thấp, xây dựng lớp phòng ngự dày đặc trước khung thành cũng đảm bảo sự phòng ngự chặt chẽ.
Các tiền vệ trung tâm, tiền đạo cắm luôn có sự liên kết chặt chẽ để hỗ trợ nhau phòng ngự và có người thực hiện các tình huống phản công nhanh, triển khai bóng trên sân. Lối chơi này sẽ giảm thiểu tối đa rủi ro bị mất bóng, đảm bảo cấu trúc đội hình phòng ngự không bị đối phương phá vỡ nhanh chóng. Ngoài ra, gây áp lực lên đối thủ, khiến khả năng sút xa bị giảm, dễ mắc sai lầm do khung thành được che chắn kỹ lưỡng.
7. Chiến thuật Body Crash Football
Chiến thuật Body Crash là một chiến thuật bóng đá dựa trên thể lực. Mặc dù số lượng cầu thủ và tài năng đá bóng không quan trọng trong chiến thuật này, nhưng cơ bắp và thể trạng rất quan trọng.
Đặc biệt những đội có thể lực cao đã áp dụng thành công chiến thuật này. Các nước Scandinavia như Đan Mạch, Thụy Điển và Na Uy là những đại diện tiêu biểu nhất của chiến thuật này.
Giống như tên gọi, Body Crash chính là dùng cơ thể để đè bẹp đối phương. Một đội có những cầu thủ cao to, thể lực tốt sẽ có rất nhiều lợi thế khi tranh chấp bóng cũng như dẫn bóng. Chiến thuật này cực kỳ hữu dụng khi đối mặt với những đội có thân hình nhỏ con hơn cũng như thể lực yếu hơn.
8. Chiến thuật Kick and Rush
Tạm quên đi lối đá hoa mỹ của Tiki Taka của người Tây Ban Nha. Sự xuất hiện của chiến thuật Kick and Rush được ví như lối chơi mới với tính hiệu quả cao.
Chiến thuật Kick and Rush có nghĩa là sút nhưng phải sút mạnh, chạy nhưng phải chạy thật nhanh. Những người phát minh ra chiến thuật Kick and Rush là người Anh. Đến những thập niên 80, 90, chiến thuật được sử dụng thành công ở nhiều CLB tại Anh.
Mục đích là ghi bàn bằng những đường chuyền dài và chéo góc của đối phương. Những đường chuyền chéo góc khiến đối phương bối rối, dễ dàng ghi bàn vào lưới đối phương.
Hiện nay, bóng đá ngày càng phát triển, nhất là khi sự hoàn thiện của cầu thủ về các kỹ thuật gần như đã đến đến mức tiệm cận thì lối chơi này lại ám chỉ lối đá tấn công nhưng hiệu quả không cao.
9. Chiến thuật Total Football
Nếu Catenaccio là nghệ thuật phòng nghệ trứ danh của người Ý thì total Football (hay còn gọi là bóng tổng lực) là chiến thuật giết chết lối chơi từng thống trị châu Âu một thời này. Qua đó đem lại thành công vang dội cho lối chơi bóng của người Hà Lan.
Từ những thập niên 70, huấn luyện viên của tuyển Hà Lan và Ajax lúc đó là Rinus Michels đã sáng tạo ra chiến thuật Total Football. Theo lối chơi này, mọi cầu thủ (trừ thủ môn) đều có nhiệm vụ tham gia phòng ngự và tấn công trong các đường lên bóng. Đây là chiến thuật vô cùng đẹp mắt và đem lại hiệu quả cao cho đội bóng áp dụng nó.
Khi triển khai lối chơi này, các cầu thủ sẽ có khả năng chơi tốt ở hàng phòng ngủ, hàng tấn công, và cả tuyến giữa. So với các chiến thuật trước đó, bóng đá tổng lực đem đến một phong cách đẳng cấp hơn. Cầu thủ sẽ thay nhau luân phiên tấn công và nhanh chóng rút về phòng thủ khi gặp nguy hiểm.
Hy vọng thông tin chi tiết về các chiến thuật bóng đá nổi tiếng trên đây đã làm hài lòng người hâm mộ quan tâm đến bóng đá. Qua đó, giúp bạn nắm rõ về các chiến thuật để ứng dụng vào các trận bóng.
Bạn còn muốn tìm hiểu thêm về vấn đề gì? Đừng quên để lại bình luận và thường xuyên truy cập vào trang https://thegioiconhantao.com.vn/ để khai thác thêm nhiều thông tin bổ ích khác nhé.